Starostwo Powiatowe w Kaliszu - Uczczono 75. Rocznicę Pomordowania Mieszkańców Marchwacza

Pod koniec II wojny światowej do wyzwolonej wcześniej przez armię radziecką miejscowości niespodziewanie weszły niedobitki wojsk niemieckich. Nie są do końca znane okoliczności, dla jakich Niemcy postanowili dokonać kolejnego mordu, ale pod błahym pretekstem pomocy przy wyciąganiu samochodów z zasp śnieżnych zmusili ponad 60 mężczyzn powyżej 16. roku życia do zgromadzenia się w centrum wioski. Następnie po kilku zaczęli ich rozstrzeliwać pod stogiem słomy. Spośród uwięzionych udało się uratować tylko dwóm. Zamordowanych zostało wówczas 62 mieszkańców Marchwacza oraz 6 Polaków i 12 żołnierzy radzieckich o nieznanych nazwiskach. Miejsce mordu uznano z czasem za miejsce pamięci narodowej. Doczesne szczątki niektórych z pomordowanych rodziny ekshumowały i pochowały na innych cmentarzach. Ostatecznie miejsce to jest miejscem pochówku dla 75 osób: 57 mieszkańców Marchwacza i wszystkich pozostałych nieznanych z imienia i nazwiska mężczyzn. Dzień 22 stycznia 1945 r. stał się najtragiczniejszym w całej historii Marchwacza.

Do uroczystości tradycyjnie dołączyli biegacze i cykliści. O godzinie 8.30 tradycyjnie spod kaliskiego Taeatru wystartował XXI patriotyczny bieg, który odbywa się w wyniku inicjatywy Piotra Maciejewskiego. Uczestniczą w nim biegacze i przyjaciele Kaliskiego Towarzystwa Sportowego "Supermaraton". W biegu uczestniczyło 19 osób: Łukasz Maciejewski, Weronika Wodiczko, Dominika Adamus, Sebastian Antkowiak, Konrad Pawlak, Marek Frontczak, Andrzej Wolniak, Marek Kobyłka, Adam Boguś, Bohatikov Yevhen, Rafał Pawlak, Andrzej Dziubek, Paweł Krawiec, Grzegorz Matuszak, Damian Bugajny, Witold Sitek z Ostrowa Wlkp., Maksymilian Barczewski z Marchwacza, Tadeusz Tomeczek i Zdzisław Kubczyk. Biegacze połączyli siły z rowerzystami, którzy również pojawili się przy Teatrze dzięki inicjatywie Bogusław Monczyńskiego z Kaliskiego Towarzystwa Turystyki Kolarskiej "Cyklista". Oprócz samego organizatora do Marchwacza w 9-osobowej grupie jechali: Iwona Dudziuk, Mariusz Garczewski, Włodzimierz Staszak, Paweł Szmaja, Jacek Wardęga, Aleksander Krzysztoforski, Andrzej Kiełbik, Stanisław Szymczak i Jacek Orczykowski. Również rowerem na uroczystości dotarł 10. rowerzysta - Jacek Orczykowski.

Przed godz. 11 uczestnicy Obchodów w uroczystym przemarszu z pocztami sztandarowymi i orkiestrą udali się w kierunku Mogiły, gdzie rozpoczęły się patriotyczne uroczystości. Następnie miała miejsce modlitwa za pomordowanych, którą poprowadził proboszcz miejscowej parafii w Rajsku Ks. kan. Piotr Bałoniak, po której uczestnicy uroczystości złożyli wieńce i zapalili znicze przy pomniku upamiętniającym tragiczne wydarzenia.

Po zakończeniu tej części uroczystości delegacje z pocztami sztandarowymi w asyście Orkiestry Dętej przy OSP w Iwanowicach przemaszerowały przez miejscowość i udały się do budynku Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Marchwaczu. Drugą część obchodów rozpoczęła Msza Św. w intencji pomordowanych. W dalszej części wszystkich przybyłych do Szkoły im. Jana Pawła II przywitała jej Dyrektor Honorata Szymańska. Następnie okolicznościowe przemówienie wygłosił Wójt Gminy Szczytniki Marek Albrecht, po którym dzieci i młodzież zaprezentowały akademię patriotyczną przygotowaną pod kierunkiem nauczycieli tutejszej szkoły: Małgorzatę Pietrzykowską, Ewelinę Biesiadę i Agnieszkę Pogorzelec. Po akademii pamiątkowy medal 75. Rocznicy Pomordowania Mieszkańców otrzymali: świadek tych wydarzeń – Marian Maciaszczyk i Dyrektor Szkoły - Honorata Szymańska. Oficjalną część uroczystości zwieńczyła krótkim koncertem Orkiestra Dęta z Iwanowic prowadzona przez nowego kapelmistrza Pawła Janiaka. Nie zabrakło jak zwykle wiązanki melodii patriotycznych i wojskowych. Na zakończenie Obchodów jego uczestnicy otrzymali ciekawą informację o pracy magisterskiej Katarzyny Sucheckiej, która podjęła temat losu kobiet z okolic Marchwacza po tragicznych wydarzeniach z 1945 r.

 

Info: Robert Lis/Michał Marszałkowski

Foto: Robert Lis